اقتصاد کشاورزی (تولید و مدیریت) دانشگاه سید جمال الدین اسدابادی
چکیده: (21 مشاهده)
این پژوهش به بررسی پیامدهای احتمالی ادغام دو خودروساز بزرگ ایران، ایرانخودرو و سایپا، میپردازد. صنعت خودروی ایران با سهم حدود ۳.۵ تا ۴ درصد از تولید ناخالص داخلی و ایجاد نزدیک به ۴۰۰ هزار شغل، بازاری بسیار متمرکز دارد که بیش از ۷۰ درصد آن در اختیار این دو شرکت است. چنین تمرکزی میتواند ادغام را به عاملی برای افزایش قیمت و کاهش رفاه مصرفکنندگان بدل کند. برای تحلیل آثار، روند سهم بازار طی سالهای ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۳ بررسی و با مدلهای تقاضای لاجیت چندجملهای (MNL) و کشش جانشینی ثابت (CES) حساسیت مصرفکنندگان نسبت به قیمت برآورد شد. همچنین شاخص تمرکز هرفیندال–هیرشمن (HHI) پیش و پس از ادغام شبیهسازی گردید. نتایج نشان داد HHI از 7067 در سال ۱۳۹۳ به 8679 در ۱۳۹۸ افزایش یافته و میانگین قیمتها تا ۵۰ درصد رشد کرده است. رفاه مصرفکنندگان نیز در الگوی MNL حدود ۳۴ درصد و در CES نزدیک به ۲۱ درصد کاهش یافت. با افزایش سهم رقبا در سالهای پایانی، تمرکز به 6187 و افت رفاه به کمتر از ۲۰ درصد رسید. یافتهها نشان میدهد ادغام میتواند رقابت را کاهش دهد، اما راهبردهایی مانند کاهش هزینه، ارتقای کیفیت، بومیسازی فناوری و محدودیتهای ضدانحصار قادرند اثرات منفی آن را تعدیل کنند.
Shahbazi H. Scenario-Based Quantitative Analysis of the Effects of Horizontal Merger in Iran’s Car Industry: Simulating Changes in Market Concentration and Consumer Welfare. qjfep 2025; 13 (51) :138-187 URL: http://qjfep.ir/article-1-1771-fa.html
شهبازی حبیب. تحلیل کمّیِ سناریومحور اثرات ادغام افقی در صنعت خودروی ایران: شبیهسازی تغییرات تمرکز بازار و رفاه مصرفکننده. فصلنامه سیاست های مالی واقتصادی. 1404; 13 (51) :138-187