پیچیدگی و حجم بالای معاملات اقتصادی در دنیای امروز، شناسایی و مقابله با تخلفات مالی، بهویژه فرار مالیاتی را به چالشی جدی تبدیل کرده است. حسابداری دادگاهی، بهعنوان رشتهای تخصصی، با بهرهگیری از ابزارها و روشهای تحلیلی پیشرفته، نقشی کلیدی در کشف و پیشگیری از فرار مالیاتی ایفا میکند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر حسابداری دادگاهی بر کاهش فرار مالیات بر ارزش افزوده در شرکتهای کوچک و متوسط، بر اساس چارچوب مدل فیشر انجام شده است. این مطالعه از نوع توصیفی-همبستگی و مبتنی بر مدلیابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش، حسابداران شرکتهای تولیدی بوده و نمونهای متشکل از 252 نفر به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. دادهها از طریق پرسشنامه در نیمسال دوم 1403 گردآوری و با استفاده از مدلیابی معادلات ساختاری تحلیل شدند. یافتهها نشان میدهند که متغیرهای مستقل پژوهش (احتمال کشف تخلف، تنبیهات و جرایم مالیاتی، اخلاق مالیاتی، عدالت مالیاتی، مخارج دولت، و حسابداری دادگاهی) اثر منفی و معناداری بر فرار مالیات بر ارزش افزوده دارند. به عبارت دیگر، تقویت هر یک از این عوامل به کاهش فرار مالیاتی منجر میشود. نتایج این پژوهش میتواند راهگشای درک عمیقتر عوامل مؤثر بر فرار مالیاتی و طراحی سیاستهای مؤثر برای پیشگیری از این پدیده در شرکتهای کوچک و متوسط باشد.
Nazaripour M, Heidari A. The Role of Forensic Accounting in Reducing VAT Evasion in Small and Medium-Sized Enterprises: An Analysis using the Fisher Model Perspective. qjfep 2025; 13 (51) :40-93 URL: http://qjfep.ir/article-1-1755-fa.html
نظری پور محمد، حیدری امیرمحمد. نقش حسابداری دادگاهی در کاهش فرار مالیات بر ارزش افزوده
در شرکتهای کوچک و متوسط: تحلیلی مبتنی بر مدل فیشر. فصلنامه سیاست های مالی واقتصادی. 1404; 13 (51) :40-93