|
نابرابری بهمثابه مسألهای نهادی و سیاسی:
بازخوانی انتقادی آثار توماس پیکتی
|
داوود منظور*    |
| دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق (علیهالسلام) |
|
|
چکیده: (58 مشاهده) |
| برابری و عدالت اجتماعی از دیرینهترین مباحث علوم اجتماعی و اقتصاد سیاسیاند، اما روندهای معاصر نشان میدهد که نابرابری همچنان یکی از چالشهای محوری قرن بیستویکم باقی مانده است. در ایران، بخش مهمی از ادبیات موجود یا بر شاخصهای کمّی نابرابری تمرکز دارد یا به مباحث کلی هنجاری بسنده میکند، بیآنکه پیوندی منسجم میان تحلیل تاریخی، ابعاد نهادی و پیامدهای بیننسلی نابرابری برقرار سازد. مقاله حاضر با هدف پر کردن این خلأ، به بازخوانی نظاممند و انتقادی آثار توماس پیکتی میپردازد. رویکرد پژوهش بر تلفیق تحلیلهای تاریخی–کمّی بلندمدت درباره توزیع درآمد و ثروت با نقد فلسفی–اخلاقی مفاهیم عدالت استوار است. روش تحقیق شامل تحلیل تاریخی–مقایسهای، مرور انتقادی ادبیات و تحلیل گفتمان آثار پیکتی در پیوند با نظریههای معاصر عدالت اجتماعی است. این چارچوب امکان میدهد نابرابری نه صرفاً بهعنوان پدیدهای اقتصادی، بلکه بهمثابه مسئلهای نهادی، سیاسی و هنجاری بررسی شود. یافتههای پیکتی نشان میدهد که نابرابری محصول اجتنابناپذیر سازوکار بازار نیست، بلکه نتیجه طراحی نهادی، تمرکز قدرت و انتخابهای سیاسی است. شواهد تاریخی بیانگر آن است که دورههایی با سیاستهای بازتوزیعی قوی، مالیاتهای تصاعدی و کالازدایی از خدمات عمومی، با کاهش پایدار نابرابری همراه بودهاند، در حالی که چرخشهای نئولیبرالی به بازتولید الگوهای تاریخی نابرابری انجامیدهاند. مقاله حاضر با برجستهسازی پیوند میان تحلیل اقتصادی و نقد اخلاقی، میکوشد چارچوبی تحلیلی و بومیپذیر برای فهم و سیاستگذاری نابرابری در ایران ارائه دهد. |
|
| واژههای کلیدی: برابری، عدالت بیننسلی، بازتوزیع، مردم سالاریاقتصادی، توماس پیکتی |
|
|
متن کامل [PDF 623 kb]
(21 دریافت)
|
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
