هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تجربی تأثیر نامتقارن شاخصهای جهانی ریسک ژئوپلیتیک (GPR) و نااطمینانی اقتصادی (EU) بر رانت نفت در ایران با بهرهگیری از دادههای فصلی دوره زمانی 1993:1-2021:1 است. به این منظور از شاخص جهانی GPR ارائهشده توسط کالدارا و یاکوویلو (2018) که مبتنی بر پوشش روزنامهای تنشهای ژئوپلیتیکی است و شاخص جهانی EU ارائهشده توسط اهیر و همکاران (2018) که مبتنی بر فراوانی واژه نااطمینانی (و انواع آن) در گزارشهای کشوری واحد اطلاعات اکونومیست است، استفاده شده است. متغیرهای میزان تولید نفت و شاخص جهانی فعالیت واقعی اقتصادی نیز بهعنوان متغیرهای کنترل وارد مدل شدهاند. نتایج آزمون همانباشتگی کرانههای تعمیمیافته سام و همکاران (2019)، وجود رابطه تعادلی بلندمدت نامتقارن قوی بین متغیرهای مدل را تأیید میکند. نتایج برآورد مدل به روش خودرگرسیون با وقفههای توزیعی غیرخطی (NARDL) نشان میدهد که در بلندمدت و کوتاهمدت تأثیر شوکهای مثبت GPR بر سهم رانت نفت از GDP، مثبت و معنادار و این اثرگذاری برای شوکهای منفی GPR، منفی و معنادار است. همچنین، میزان اثرگذاری شوکهای مثبت GPR بر سهم رانت نفت از GDP، بزرگتر از میزان اثرگذاری شوکهای منفی GPR است (تأیید اثر نامتقارن GPR). در مورد شاخص جهانی نااطمینانی اقتصادی نیز نتایج برآورد نشان میدهد که شوکهای مثبت EU، در بلندمدت و کوتاهمدت تأثیر منفی و معنادار و شوکهای منفی EU، در بلندمدت اثر بیمعنا و در کوتاهمدت اثر مثبت و معنادار بر سهم رانت نفت از GDP داشته است (تأیید اثر نامتقارن EU). بر اساس سایر نتایج، افزایش میزان تولید نفت و شاخص جهانی فعالیت واقعی اقتصادی مطابق انتظار تئوریکی اثر مثبت و معنادار بر سهم رانت نفت از GDP داشتهاند.
Golkhandan A, Mohamadian Mansour S. The Asymmetric Effect of Global Indicators of Geopolitical Risk and Economic Uncertainty on the Oil Rent in Iran. qjfep 2024; 12 (45) :175-211 URL: http://qjfep.ir/article-1-1583-fa.html
گل خندان ابوالقاسم، محمدیان منصور صاحبه. تأثیر نامتقارن شاخصهای جهانی ریسک ژئوپلیتیک و نااطمینانی اقتصادی بر رانت نفت در ایران. فصلنامه سیاست های مالی واقتصادی. 1403; 12 (45) :175-211