---

مروری بر سیاست‌های ارزی اتخاذشده طی دهه اخیر حکایت از اعمال سیاست نرخ ارز شناور به‌شدت مدیریت شده دارد که الزاماً با سیاست‌های اتخاذ شده در حوزه‌های پولی و مالی دولت هماهنگ نمی‌باشد. نتیجه این شرایط تثبیت نسبی نرخ ارز و اضافه ارزش پول ملی طی دهه اخیر و متعاقب آن افزایش ناگهانی نرخ ارز (کاهش ارزش پول ملی) در دو سال اخیر می‌باشد. در این رابطه، طیف وسیعی از عوامل دخیل می‌باشند از سیاست‌های پولی، مالی و ارزی ناکارا و اغلب متناقض نهادهای پولی و مالی کشور گرفته تا تنش‌های سیاسی بین‌المللی به‌ویژه مقوله تحریم. مقاله حاضر به بررسی این پدیده و تبعات مترتب بر آن در قالب فرصت‌ها و تهدیدهای احتمالی پرداخته است. نتایج حکایت از آن دارد که صرفنظر از تبعات منفی این پدیده همچون قرار گرفتن (ورود) در یک رژیم تورمی بالاتر،تحریک انتظارات تورمی عاملان اقتصادی، ایجاد مقدمات دلاری شدن اقتصاد (پدیده جانشینی پول) و ... چنانچه سیاستگذاری بهینه در زمینه مدیریت صحیح و بهره‌گیری از فرصت‌های احتمالی ایجاد شده از آن صورت نگیرد این شرایط می‌تواند در چارچوب نارسایی‌های موجود در سایر بخش‌ها، عدم تحقق انتظارات مربوط به بهبود ترازتجاری و معضلات جدیدی همچون صادرات قاچاق و تورم مزمن کالاهای وارداتی و... را در پی داشته باشد.

---

جمع‌آوری مالیات‌ها همواره از مسائل مهم در کشورهای در حال توسعه می‌باشد. اگر وقفه جمع‌آوری مالیات‌ها طولانی و سیستم مالیاتی این کشورها انعطاف‌ناپذیر باشد تورم درآمد‌های حقیقی مالیاتی را کاهش می‌دهد. با توجه به تأثیر نرخ تورم بر درآمدهای حقیقی مالیاتی (فرضیه تانزی) در این مقاله با استفاده از داده‌های سالانه طی سال‌های (۱۳۹۰-۱۳۵۷) طول وقفه مالیاتی در ارتباط با مالیات بر مشاغل در استان تهران مورد بررسی قرار گرفته و حساسیت سیستم مالیاتی نسبت به تغییرات سطح عمومی قیمت‌ها بررسی گردیده است. به‌منظور بررسی کشش و طول وقفه مالیاتی از ابزارهای مدل خودرگرسیون برداری (VAR) اعم از آزمون یوهانسون و مدل گشتاورهای تعمیم‌یافته (GMM) برای تخمین استفاده گردیده است. نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد میزان وقفه برای مالیات اخذ ‌شده مشاغل در استان تهران معادل ۲۲/۱ سال یا به‌عبارت دیگر ۱۴ ماه و کشش قیمتی درآمدهای مالیاتی برابر با ۵۲/۰ بوده است. وجود تنگناهای موجود در قانون مالیات‌های مستقیم، قصور و کوتاهی مؤدیان مالیاتی در انجام تکالیف قانونی و مشکلات اجرایی از مهم‌ترین عوامل بروز وقفه و پایین بودن کشش می‌باشد، بنابراین نرخ تورم درآمدهای حقیقی مالیاتی مشاغل در استان تهران را کاهش داده است.

---

یکی از مهم‌ترین خصوصیات تنظیم ساختار، تغییر اقتصاد تحت کنترل دولت به اقتصاد بازار است. این تغییر در ایران با خصوصی‌سازی و آزادسازی از طریق اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی صورت می‌پذیرد، بنابراین یکی از عوامل کلیدی در این راستا مربوط بودن ارزش اطلاعات حسابداری در دسترس خریداران می‌باشد. مربوط بودن ارزش اطلاعات حسابداری نشان‌دهنده مربوط بودن و قابل اتکا بودن اطلاعات حسابداری است، بنابراین می‌توان از آن به‌عنوان شاخصی برای کیفیت اطلاعات حسابداری استفاده نمود. در این تحقیق به بررسی تأثیر سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی بر بهبود مربوط بودن ارزش اطلاعات حسابداری در یک دوره ۹ ساله (۱۳۸۶- ۱۳۸۳) ۴ سال قبل و (۱۳۹۱- ۱۳۸۷) ۵ سال پس از ابلاغ اصل ۴۴ قانون اساسی در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. نمونه تحقیق شامل ۸۴ شرکت متغیر مستقل پژوهش قیمت بازار سهام و متغیرهای وابسته سود هر سهم، ارزش دفتری سهام و جریان نقد عملیاتی (به‌عنوان نماینده صورت‌های مالی اساسی) هستند. نتایج حاصل از تجزیه‌و‌تحلیل فرضیه‌ها نشان می‌دهد که اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی بر رابطه قیمت سهام با سود هر سهم، ارزش دفتری و جریان نقد عملیاتی در بورس اوراق بهادار تهران تأثیرگذار است و به‌طور کلی نتایج پژوهش نشان از بهبود ویژگی مربوط بودن ارزش اطلاعات حسابداری پس از اجرایی شدن اصل ۴۴ قانون اساسی دارد.

---

بر اساس مطالعات تجربی و نظریه‌های ارائه‌شده، شوک‌های قیمت نفت آثار قابل توجهی بر بازار سهام کشورهای صادرکننده نفت به‌ویژه کشورهای عضو اوپک داشته‌اند. از این‌رو در این مطالعه اثر قیمت نفت و آثار نامتقارن شوک‌های آن بر اساس تعاریف مورک (۱۹۸۹)، همیلتون (۱۹۹۶) و لی (۱۹۹۵) از عدم تقارن، بر بازار سهام کشورهای ایران، امارات، کویت، عمان و قطر به‌عنوان کشورهای صادرکننده نفت بررسی می‌شود. به این منظور از داده‌های روزانه قیمت نفت، قیمت طلا، نرخ ارز (قیمت دلار در هر کشور) و شاخص قیمت سهام کشورهای مورد نظر برای دوره اول ژانویه ۲۰۰۸ تا دوازدهم جولای ۲۰۱۲ وآزمون‌های ریشه واحد و هم‌انباشتگی پانلی و آزمون همبستگی مقطعی بروش-پاگان و روش رگرسیون‌های به‌ظاهر نامرتبط برای برآورد استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که قیمت نفت اثر معناداری بر شاخص قیمت سهام کشورهای مورد مطالعه داشته و شوک‌های قیمت نفت بر اساس هر سه تعریف آثار نامتقارنی بر بازدهی سهام کشورهای ایران، امارات، عمان، قطر و کویت داشته‌اند.

---

بازار اوراق بهادار و بازار ارز همواره به‌عنوان بخش‌های حساس بازار مالی مورد توجه ویژه سیاستگذاران مالی و اقتصادی بوده‌اند. در این پژوهش با  استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی (PLS-SEM)، ارتباط بین تغییرات نرخ ارز با قیمت سهام و نسبت قیمت به درآمد مورد بررسی قرار گرفت. فرضیه اصلی این پژوهش وجود ارتباط معنادار و مثبت بین تغییرات نرخ ارز (دلار و یورو) با قیمت سهام و نسبت قیمت به درآمد است. نمونه مورد نظر شامل ۴۹ شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار است که به‌صورت تصادفی انتخاب شده‌اند. مقاطع زمانی مورد بررسی ۱۳۲ روز از ابتدای سال ۱۳۹۱ تا پایان سال ۱۳۹۲ و مجموع مشاهدات ۶۴۶۸ مؤسسه- روز است. یافته‌ها نشان می‌دهد بین تغییرات نرخ ارز و قیمت سهام و نسبت P/E ارتباط مثبت و معنا‌داری در بازار مالی ایران وجود دارد.

---

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تطبیقی رابطه بین نسبت سود به قیمت آتی با رشد فروش و ریسک شرکت در دوره­های کوتاه­مدت، میان­مدت و بلندمدت در بورس اوراق بهادار تهران است. به­منظور دستیابی به این هدف، با استفاده از نمونه­گیری حذف سیستماتیک تعداد ۶۷ شرکت طی بازه زمانی ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۳ انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش ابتدا رابطه بین نسبت سود به قیمت آتی با رشد فروش مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه بر اساس ادبیات پژوهش، ما به بررسی رابطه بین نسبت فوق با ریسک شرکت پرداختیم. روش آماری مورد استفاده جهت آزمون فرضیه­های پژوهش، رگرسیون چند‌متغیره با استفاده از روش حداقل مربعات تعمیم­یافته برآوردی (EGLS) است. نتایج پژوهش نشان‌دهنده آن است که در هر سه دوره کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت، نسبت سود به قیمت آتی رابطه­ای منفی و معنادار با رشد فروش مورد انتظار در سال­های آتی دارد. از سوی دیگر نتایج آزمون فرضیه دوم پژوهش در تمام دوره­ها بیانگر آن است که رابطه معناداری بین نسبت سود به قیمت آتی با ریسک شرکت برقرار نمی­باشد.

---

شواهد تجربی نشان می‌دهد که آثار افزایش قیمت نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی در کشورهای صادرکننده نفت نیز همانند کشورهای واردکننده، به‌اندازه کاهش قیمت آن نیست. یکی از این متغیرهای کلان اقتصادی، شاخص قیمت سهام است. در این راستا، مقاله حاضر سعی دارد آثار کوتاه‌مدت و بلندمدت نامتقارن تکانه‌های قیمت نفتی را بر شاخص قیمت سهام در ایران با استفاده از داده‌های ماهانه دوره‌ زمانی (۱۳۹۰:۱۲-۱۳۷۰:۱) بررسی کند. به این منظور ابتدا با استفاده از آزمون هم‌‌انباشتگی باند (ارائه‌شده توسط پسران و همکاران (۲۰۰۱))وجود رابطه تعادلی بلندمدت نامتقارن تأیید؛ سپس با استفاده از مدل خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی غیرخطی (ARDL) (ارائه‌شده توسط شین و همکاران (۲۰۱۱)) این اثرات نامتقارن اندازه‌گیری شده‌اند. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که در کوتاه‌مدت و بلندمدت، آثار تکانه‌های منفی قیمت نفت بر کاهش قیمت شاخص سهام بیشتر از آثار تکانه‌های مثبت آن بر افزایش قیمت شاخص سهام است. بر اساس سایر نتایج تحقیق، حجم پول با اثرگذاری مثبت، بیشترین تأثیر را در کوتاه‌مدت و بلندمدت بر تغییرات قیمت شاخص سهام دارد. همچنین، تأثیر نرخ ارز و تولید ناخالص داخلی در کوتاه‌مدت و بلندمدت بر شاخص قیمت سهام به‌ترتیب منفی و مثبت است.

---

این پژوهش با استفاده از مدل شرطی قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای تعدیل شده با نقدشوندگی، ارائه شده توسط آچاریا و پدرسون (۲۰۰۵) انجام شده است. یافتن دلیل تفاوت در صرف ریسک سهام در بازار بورس اوراق بهادار، از موضوعاتی است که در بسیاری از پژوهش‌های مالی به آن پرداخته و نظریه‌های متفاوتی در خصوص اینکه در بازار سهام چه نوع ریسکی می‌بایست قیمت‌گذاری گردد، ارائه شده است. هدف از این تحقیق آن است که با افزودن ریسک نقدشوندگی به مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای استاندارد، به تبیین رابطه ریسک و بازده برای دوره زمانی ابتدای فروردین ۱۳۸۹ تا پایان اسفند ۱۳۹۳در بازار بورس اوراق بهادار تهران بپردازیم. روش پژوهش از نوع توصیفی و تحلیل رگرسیون می‌باشد. همانگونه که بر اساس مبانی تئوری انتظار می‌رفت، یافته‌های پژوهش نشانگر تأثیرپذیری قیمت سهام از ریسک نقدشوندگی و مطالبه بازده بالاتر توسط سرمایه‌گذاران جهت نگهداری اوراق بهادار با نقدشوندگی کمتر می‌باشد. ولی با این حال، بتای به‌دست آمده به لحاظ آماری دارای سطح اهمیت بالایی نبوده و صرف ریسک محاسبه شده به اندازه ۸۵/۰٪ می‌باشد.

---

فعالان بورس برای تصمیم­گیری در بازارهای مالی و کسب حداکثر بازدهی نیازمند ابزارهای پیشرفته و کاربردی هستند تا با دقت مناسب به پیش‌بینی بپردازند. در این راه ضروری است ارزیابی پیش­بینی­ها متناسب با حوزه­ی مالی انجام شود. این مقاله برای دست­یابی به این هدف قیمت سهام پنجاه شرکت بورس تهران را با استفاده از شبکه‌های عصبی فازی پیشخور مدل­سازی کرده است. همچنین با استفاده از سیستم کنترلگر انفیس، مدل شبکه عصبی در هر تکرار کنترل می‌شود. برای انجام محاسبات از قیمت‌های روزانه‌ سهام شرکت‌های بورسی از آذر ۱۳۸۴ تا آذر ۱۳۹۴ استفاده شده است. دقت پیش‌بینی‌ها نیز ابتدا بر مبنای چهار شاخص‌های معتبر آماری ارزیابی گردید. سپس با استفاده از روش نرخ برخورد، صحت پیش‌بینی­ها ارزیابی شده است. نتایج نشان می­دهد دقت پیش‌بینی­ شبکه‌های عصبی فازی بسیار بالاست؛ همچنین در برخی موارد با وجود اینکه پیش‌بینی مربوط به یک سهم دارای دقت بالاتری دارد، از صحت پایین‌تری برخوردار است؛ لذا برآورد صحت پیش­بینی­ها در ارزیابی پیش­بینی­ها سهمی تأثیرگذار دارد؛ از این رو پیشنهاد می­شود در انجام و ارزیابی مدل‌های پیش‌بینی علاوه بر توجه به خطاهای آماری مرسوم از روش­های کیفی ارزیابی صحت پیش‌بینی­ها نظیر معیار نرخ برخورد استفاده شود.

---

محیط امن برای سرمایه‌گذاری و عدم وجود تقارن اطلاعاتی از ویژگی‌های یک کسب‌وکار خوب محسوب می‌شود که در آن مدیران در جهت منافع سهام‌داران تلاش می‌کنند. در چنین محیطی مدیران تمایل دارند تا با سرمایه‌گذاری‌های بهینه ارزش شرکت را افزایش داده و از نوسانات شدید قیمتی جلوگیری کنند. از این رو، هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین کارایی سرمایه‌گذاری و خطر سقوط قیمت سهام در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران است. برای دستیابی به اهداف پژوهش تعداد ۱۲۰ شرکت برای دوره زمانی ۱۳۸۹-۱۳۹۴ انتخاب شد. برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از الگوی داده‌های ترکیبی استفاده شده است. نتایج حاصل از فرضیه اول پژوهش نشان داد که بین کارایی سرمایه‌گذاری و خطر سقوط قیمت سهام ارتباط مثبت وجود دارد. در این پژوهش شرکت‌های نمونه از طریق شاخص رقابت بازار محصول و هزینه تبلیغات تقسیم‌بندی شدند. شرکت‌های با رقابت پایین و هزینه تبلیغات بالا نشان‌دهنده عدم تقارن اطلاعاتی بالا هستند. نتایج فرضیه دوم نشان داد که ارتباط مثبت بین کارایی سرمایه‌گذاری و خطر سقوط قیمت سهام در شرکت‌های با عدم تقارن اطلاعاتی بالا به نسبت عدم تقارن اطلاعاتی پایین شدیدتر است.

---

چندین سال است که مسئله آلودگی آب‌وهوا به ‌طور جدی مطرح شده و ذهن سیاست‌مداران، دولتمردان و حتی عموم مردم را درگیر کرده است. از این رو، بر آن شدیم تا به بررسی ارتباط میان مصرف انرژی، توسعه مالی، رشد اقتصادی، قیمت انرژی و شهرنشینی طی دوره ۱۹۷۰- ۲۰۱۶ با به‌کارگیری رهیافت آزمون کرانه‌ها و کاربرد آن در مدل‌های خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی (ARDL) بپردازیم. نتایج برآورد مدل، بیانگر تأثیر مثبت شاخص توسعه مالی، رشد اقتصادی و شهرنشینی و تأثیر منفی قیمت نفت در بلندمدت بر مصرف انرژی است. همچنین، در کوتاه­مدت شاهد رابطه علیت از سمت توسعه مالی به مصرف انرژی هستیم. بنابراین نتایج مبین لزوم توجه سیاست‌گذاران به سرمایه‌گذاری برای افزایش توسعه مالی در کشور است، تا این سرمایه‌گذاری در جهت به‌کارگیری از تکنولوژی جدید استفاده از انرژی صورت پذیرد تا هم کشور بتواند پاسخگوی نیاز روزافزون به انرژی باشد و هم آلودگی محیط‌ زیست کنترل شود.

---

در سال‌های اخیر قاچاق کالا به یکی از معضلات اقتصاد ایران تبدیل شده است. در این راستا تلاش جهت دستیابی به روشی جهت برآورد حجم آن به‌ صورت ادواری یک ضرورت به ‌حساب می‌آید. این بحث موضوع مقاله حاضر است. در این مقاله با استفاده از یک روش محاسباتی ترکیبی (اعم از روش مصرف ظاهری، درصد کشفیات و ...) به برآورد حجم قاچاق ورودی به کشور پرداخته شده است. نتایج (تحقیق برای سال ۱۳۹۳) به‌ صورت نمونه حکایت از قاچاق سرانه: ۲/۴۲ دلاری کیف و کفش، ۱۷ دلاری تلفن همراه، ۴/۲۲ دلاری لوازم خانگی و ... دارد. ضمن اینکه در مجموع عددی در حدود ۹۷/۲۱ میلیارد دلار برای قاچاق و شبه قاچاق به دست می‌آید که ۴۲ درصد از واردات رسمی کشور بوده که بسیار قابل توجه است. در راستای کاهش قاچاق در کنار اقداماتی چون افزایش رقابت‌پذیری و ارتقای فرهنگ مصرف تولیدات ملی، اصلاح قیمت‌های نسبی در اقتصاد ملی با هدف کاهش حاشیه سود موجود در پدیده قاچاق یک ضرورت به حساب می‌آید.
 

---

چندین سال است که مسئله آلودگی آب ‌و هوا به ‌طور جدی مطرح شده و ذهن سیاستمداران، دولتمردان و حتی عموم مردم را با خود درگیر کرده است. از این رو بر آن شدیم تا به بررسی ارتباط میان مصرف انرژی، توسعه مالی، رشد اقتصادی، قیمت انرژی و شهرنشینی طی دوره ۱۹۷۰-۲۰۱۶ با به‌کارگیری رهیافت آزمون کرانه­ها و کاربرد آن در مدل‌های خودرگرسیون با وقفه­های توزیعی (ARDL) بپردازیم. نتایج برآورد مدل بیانگر تأثیر مثبت شاخص توسعه مالی، رشد اقتصادی و شهرنشینی و تأثیر منفی قیمت نفت در بلندمدت بر مصرف انرژی است. همچنین در کوتاه‌مدت شاهد رابطه علیت از سمت توسعه مالی به مصرف انرژی هستیم. بنابراین نتایج مبین لزوم توجه سیاست‌گذاران به سرمایه­گذاری برای افزایش توسعه مالی در کشور است تا این سرمایه­گذاری در جهت به‌کارگیری از تکنولوژی جدید صورت پذیرد، به طوری که هم کشور بتواند پاسخگوی نیاز روزافزون به انرژی باشد و هم آلودگی محیط زیست کنترل شود.

---

---

نفت خام مهم‌ترین نیاز ورودی در تولید است و شوک‌های قیمت آن به دلیل تأثیر قابل‌توجه آن بر اقتصاد واقعی قابل‌توجه است. نفت در فعالیت­های اقتصادی و بازارهای مالی اهمیت زیادی دارد. شوک قیمت نفت ممکن است با تأثیرات نامطلوبی که بر روی کل اقتصاد کلان مانند مصرف و سرمایه‌گذاری دارد، بر عملکرد بانک‌ها نیز تأثیر بگذارد. هدف از این مطالعه بررسی اثر شوک‌های قیمتی نفت بر عملکرد بانک‌ها در ایران طی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۵ است. برای محاسبه شوک‌های قیمت نفت از مدل EGARCH استفاده شد. نمونه آماری پژوهش نیز شامل بانک‌های پاسارگاد، انصار، تجارت، خاورمیانه، سینا، صادرات ایران، کارآفرین، ملت، اقتصاد نوین و پارسیان است. برای بررسی عملکرد بانک نیز شاخص­های کملز (کفایت سرمایه، کیفیت دارایی، کارایی مدیریت، درآمد و نقدینگی) در نظر گرفته ‌شد. یافته­های پژوهش نشان داد که شوک‌های قیمت نفت تأثیر قابل‌توجهی در عملکرد بانکداری دارد، به‌گونه‌ای که افزایش قیمت نفت باعث کاهش در عملکرد بانک با توجه به الگوی کملز می‌شود.
 

---

بخش مسکن از لحاظ سهم در سبد هزینه خانوار و سهم در تولید ناخالص داخلی و نقش آن در تغییرات شاخص­های کلان اقتصادی همچون رشد اقتصادی و اشتغال عوامل تولید حائز اهمیت است. با توجه به اهمیت بخش مسکن در اقتصاد و وجود نوسان­های فراوان در این بخش، در این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر قیمت مسکن ازجمله شاخص سهام، نقدینگی، قیمت طلا و تکانه­های ناشی از بازار مسکن کشور­های امارات متحده عربی، ترکیه، یونان و قبرس و همچنین به بررسی همگرایی قیمت مسکن بین کشور ایران و این کشور­ها پرداخته شده است. برای تحلیل تأثیر تکانه­ها از مدل خود‌رگرسیون‌برداری ساختاری و برای بررسی همگرایی شاخص قیمت مسکن ایران و کشورهای منتخب از مدل جوهانسون با داده­های فصلی سال­های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۵ استفاده شده است. داده­های مورد نیاز از بانک اطلاعاتی بورس، سایت بانک مرکزی کشورهای منتخب استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می­دهد که تکانه­های قیمت مسکن کشور­های منتخب تأثیری بر قیمت مسکن ایران ندارد؛ از بین متغیر­های جایگزین دارایی در سبد سهام تکانه حجم نقدینگی بر قیمت مسکن مؤثر است و تکانه شاخص سهام و قیمت طلا بر شاخص قیمت مسکن ایران اثری ندارند. سهم قیمت مسکن کشورهای منتخب در توضیح نوسانات خطای پیش‌بینی قیمت مسکن ایران در کوتاه‌مدت قابل توجه است ولی در بلندمدت کاهش می­یابد. پس سیاست مؤثر در کوتاه­مدت برای تثبیت قیمت مسکن کنترل حجم نقدینگی و جهت­دهی به سمت تولید است. از دیگر نتایج تأیید وجود رابطه همگرایی بین شاخص قیمت مسکن ایران و کشور­های منتخب در بلند‌مدت است. این گویای انتقال مسری بحران در بازار مسکن کشورها است. لذا مقاوم‌سازی بازار مسکن در برابر بحران­ها ضروری به نظر می­رسد.

---

انرژی به ­عنوان یکی از ضروری­ ترین و­ حیاتی ­ترین نیازمندی­ های­ توسعه به ­­شمار می­رود. تقاضای زیاد انرژی که توسط سوخت­ های فسیلی تامین می­شود، رشد اقتصادی را آسان کرده است، اما سیستم انرژی فعلی به دلیل اثرات منفی بر محیط زیست و حیات بشری پایدار نمی­باشد. توسعه پایدار، توسعه­ ای تعریف شده است که نیاز نسل حاضر را بدون در خطر افتادن توانایی نس ل­های آینده فراهم کند. هدف این مطالعه بررسی نقش سیاست­های اقتصادی دولت جهت کنترل آلودگی زیست محیطی نیروگاه ­های برق با هدف دستیابی به توسعه پایدار است. دوره­ ی مورد مطالعه در این پژوهش ۱۳۹۴-۱۳۷۴ و شبیه سازی آن تا سال ۱۴۰۷درنظر گرفته شده است. به این منظور از روش تلفیقی پویایی ­های سیستم و روش اقتصادسنجی استفاده شده است. سیستم دینامیک می­تواند زیر سیستم­ های مهم اقتصادی – انرژی – زیست محیطی را به صورت یکپارچه نمایش دهد. نتایج شبیه ­سازی بیانگر این است هر سه ابزار سیاستی مورد بررسی (یارانه تولیدکننده انرژی­ های نو، افزایش قیمت سوخت­ های فسیلی و کاهش هزینه انرژی­ های نو) بر افزایش ظرفیت تولیدی انرژی­های نو و کاهش ظرفیت انرژی­ های فسیلی اثر داشته و از این میان سیاست کاهش هزینه برای گسترش انرژی­های نو بیشترین اثر را داشته است. همچنین رابطه مستقیمی بین ظرفیت تولید انرژی­های نو با توسعه پایدار و رابطه معکوسی بین ظرفیت تولید انرژی ­های نو و انتشار گازهای گلخانه­ ای وجود دارد.

---

با توجه به شرایط امروزی اقتصاد جهانی و فراگیری بحران اقتصادی ناشی از کووید ۱۹، سرمایه ­گذاران همواره به دنبال سرمایه­ گذاری بر روی دارایی­ هایی هستند که ضمن حفظ ارزش پول، دارای بازده مناسبی نیز باشند و یکی از دلایلی که دارایی ­هایی همچون طلا، بیت­ کوین و دلار به‎عنوان بخشی از یک سرمایه‎ گذاری جذاب هستند، این است که نرخ آن‌ها قابل افزایش است. لذا، سرمایه‎ گذاری در دارایی ‎هایی که همبستگی کمتری با یکدیگر دارند می تواند ریسک تعدیل‌شده‎ بازگشت دارایی‎ ها را افزایش دهد. از این رو پژوهش حاضر با هدف تحلیل هم­ حرکتی بیت­ کوین، طلا و نرخ برابری دلار در اقتصاد ایران انجام پذیرفت. بدین منظور با استفاده از تحلیل همدوسی و رویکرد موجک، هم­ حرکتی و ارتباط دوبه‌دوی این بازارها در اقتصاد ایران برای بازه زمانی سال ۱۳۹۰ تا نیمه اول سال ۱۳۹۹ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل همدوسی نشان می­ دهد که در افق زمانی کوتاه‌مدت طی سال‌های ۱۳۹۰-۱۳۹۳ و افق‌های میان‌مدت طی سال­ های ۱۳۹۰ الی ۱۳۹۵ ارتباط نرخ بازدهی بیت‌کوین و نرخ ارز در جهت عکس (فاز مخالف) بوده است. اما در افق­ های بلندمدت‌تر در سال‌های ۱۳۹۲ الی ۱۳۹۶ نرخ بازده طلا بعد از بیت‌کوین حرکت می­ کند و یک متغیر پس ­رونده محسوب می­ شود. علاوه بر آن همدوسی بین نرخ بازدهی طلا و بیت‌کوین نشان می­ دهد که شدت ارتباط بین این دو متغیر در تمامی افق‌ها و در طول دوره زمانی تحقیق چندان زیاد نبوده است؛ اما ارتباط این دو متغیر در سال­ های ۱۳۹۶ الی ۱۳۹۸ در افق ۱۶ الی ۶۴ هفته شدت زیادی داشته است که البته جهت این ارتباط معکوس بوده است.
 

---

شیوع پاندمی کرونا علاوه بر واگیردار بودن در بین انسان‌ها و آثار مخربی که برای سلامتی آن‌ها داشته، در اقتصاد جهانی نیز آثار مسری بر جای گذاشته است؛ به طوری که ارتباط بین بازارهای مختلف در این دوران را نیز تحت تأثیر قرار داده است. در این مقاله، ارتباط بین بازارهای کالا، سرمایه، پول، نرخ ارز، طلا و انرژی مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور، شاخص قیمتی مصرف­ کننده، شاخص کل سهام، حجم نقدینگی، نرخ ارز، قیمت سکه بهار آزادی و قیمت نفت اوپک طی دوره ۱۳۸۶:۱- ۱۳۹۹:۰۹ به عنوان شاخص­ های پرکاربرد این بازارها به کار گرفته شدند. برای بررسی اثر کیفی پاندمی کرونا از متغیر مجازی کرونا طی دوره زمانی ۱۳۹۸:۱۱ الی ۱۳۹۹:۰۹ استفاده می‌گردد. برای مدل‌سازی، رهیافت SVAR به کار گرفته شد و نهایتاً برای اطمینان از نتایج حاصل از برآورد، دو عمل تحلیل توابع واکنش آنی و تجزیه واریانس نیز انجام پذیرفت. طبق نتایج برازش شوک‌های بازار طلا نقش عمده­ ای در توضیح تغییرات در بازار نرخ ارز و بازار کالا داشته است. بازار انرژی نیز نقش عمده ­ای در توضیح تغییرات بازار سهام به خود اختصاص می­دهد و شوک‌های بازار ارز نیز بیشترین توضیح دهندگی را در بازارهای انرژی و سهام دارد.

---

سازمان بهداشت جهانی (WHO) نخست در ۲۰ فوریه ۲۰۲۰ بیماری کرونا (Covid-۱۹) را به عنوان یک خطر جهانی و سپس در ۱۱ مارس آن را یک بیماری همه‌گیر اعلام کرد. همانند نابسانی‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ناشی از بیماری کرونا، بازارهای مالی، متناسب با خبرهای بیماری کرونا دارای نوسانات شدید شدند. با توجه به اهمیت موضوع در این مطالعه، قدرت پیش‌بینی روش ابتکاری و جدید (SutteARIMA) و مقایسه‌ی آن با سه روش رایج "خود توضیح با میانگین متحرک انباشته (ARIMA)"، "شبکه عصبی مصنوعی (ANN)" و "هالت – وینتر" (HM) به صورت کوتاه مدت در بازه‌ی زمانی ۰۵/۱۲/۱۳۸۹ تا ۳۱/۰۲/۱۳۹۹ برای پیش‌بینی مقادیر شاخص قیمت سهام ۵۰ شرکت فعال‌تر در بازار بورس اوراق بهادار تهران و تعداد موارد مبتلایان روزانه به بیماری کرونا در ایران مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که برای پیش‌بینی‌های کوتاه مدت موردنظر در این مطالعه، نتایج روش (SutteARIMA) در مقایسه با سه روش دیگر دارای دقت بیشتر و خطای کمتر می‌باشد.