رضوان ترابی، منیر موحدیان عطار، علیرضا فولادی،
دوره ۵، شماره ۱۸ - ( فصلنامه سیاست های مالی واقتصادی ۱۳۹۶ )
چکیده
ایران، نه تنها یک تولیدکننده عمده انرژی، بلکه یک مصرفکننده بزرگ انرژی نیز محسوب میشود. جمعیت بالا، مساحت کشور و برنامههای صنعتی و توسعه شهری همگی عوامل مهم بازار مصرف در کشور هستند و طبیعی است که کشور پهناوری مثل ایران مصارف متنوعی برای انرژی داشته باشد. به همین سبب سطح مصرف در ایران بسیار بالا است و به دلایل گوناگون بایستی از وضعیت کنونی نگران بود. رویکرد ایران در زمینه یارانههای انرژی پیش از هدفمندسازی یارانهها، رویکردی بس نامناسب و ضررده برای اقتصاد کشور بوده است. از یک سو پایین بودن قیمت منابع انرژی باعث اتلاف انرژی شده و بر اقتصاد کشور فشار گذاشته و از سوی دیگر یارانههای غیرمستقیم به گونهای نامتعادل بین طبقات اجتماعی توزیع شده و کمترین سود را به طبقات آسیبپذیر میرسانند. با توجه به این مطالب بررسی تأثیر هدفمندی یارانههای انرژی بر میزان تقاضای مصرفکنندگان در شهرهای مختلف کشور لازم و ضروری به نظر میرسد که این مطالعه اختصاص به شهر اصفهان دارد. در این مطالعه به بررسی این امر با استفاده از الگوی سیترا و همکاران (۲۰۱۲) پرداخته شده است. محاسبه کششهای تقاضا با استفاده از روشGLS محاسبه شده است. قلمروی مکانی مورد تحقیق شهر اصفهان و دوره زمانی موردنظر به صورت ماهیانه از فرورین سال ۱۳۸۴ تا شهریور ۱۳۹۳ است. نتایج در معادله تقاضای بنزین نشان میدهد که اثر متغیر قیمت خود کالا بر تقاضا منفی بوده که نشان میدهد قانون تقاضا رعایت شده است. از طرف دیگر ضریب قیمتی کالا منفی و کوچکتر از یک میباشد که نشان میدهد بنزین یک کالای ضروری میباشد. منطبق با نتایج، اثر ضریب ارزش افزوده واقعی بر تقاضای بنزین مثبت و معنادار بوده که نشان میدهد که بنزین یک کالای نرمال میباشد. همچنین نتایج نشان میدهد که متغیر مجازی هدفمندی یارانهها که منطبق با افزایش قیمت و یک شوک قیمتی در بنزین میباشد، بر تقاضای کالا منفی و معنادار است که نشان میدهد هدفمندی یارانهها و قیمتها منجر به کاهش تقاضای سوخت در شهر اصفهان شده است.