در ادبیات اقتصادی، از بهره‌وری نیروی‌کار به عنوان مقوله‌ای دوگانه یاد می‌شود و در حالی که نتایج برخی مطالعات حاکی از آن است که افزایش بهره‌وری نیروی‌کار زمینه را برای کاهش نرخ بیکاری فراهم می‌کند، نتایج برخی مطالعات دیگر نشان‌دهنده رابطه مثبت بهره‌وری نیروی‌کار و نرخ بیکاری است. بنابراین، مسئله اساسی پژوهش حاضر، بررسی رابطه بهره‌وری نیروی‌کار و نرخ بیکاری در استان‌های ایران است. بدین منظور، داده‌های مورد نیاز از حساب‌های ملی ایران و نتایج آمارگیری از نیروی‌کار مرکز آمار ایران طی سال‌های برنامه چهارم توسعه (۸۸-۱۳۸۴) استخراج گردیده است. با استفاده از روش اقتصادسنجی داده‌های تابلویی و بهره‌گیری از تکنیک حداقل مربعات تعمیم‌یافته، نتایج نشان‌دهنده رابطه منفی و معنی‌دار بهره‌وری نیروی‌کار و نرخ بیکاری در استان‌های ایران می‌باشد. بنابراین و از نظر سیاست‌گذاری، نتایج مبین لزوم توجه به سیاست‌های افزایش بهره‌وری نیروی‌کار به منظور فراهم شدن زمینه‌های کاهش نرخ بیکاری در استان‌های کشور می‌باشد.