تحلیل آسیبشناسانه توسعه متوازن منطقهای در برنامههای توسعه کشور
|
علی مصطفوی ثانی* ، محمد نعمتی |
دانشگاه امام صادق |
|
چکیده: (3682 مشاهده) |
اگرچه برنامهریزی توسعه در ایران از دهه 1320 مورد توجه قرار گرفت، اما همچنان از منظر توسعه متوازن و توجه به مسئله عدالت منطقهای در توسعه پیشرفت چندانی ایجاد نشده است و حجم عظیم منابع انسانی، مالی و طبیعی مصرفشده با دستاوردهای به دست آمده تناسبی ندارد از این رو، ضرورت دارد تا رویکرد حاکم بر نظام برنامهریزی کشور با تمرکز بر مسئله توسعه متوازن مورد کنکاش و بررسی تحلیلی و انتقادی قرار گیرد و نقاط ضعف و قوت برنامههای توسعه و چالشهای آن شناسایی شود. اگرچه تاکنون مطالعات مختلفی در این زمینه انجامگرفته ولی ضروری است تا آسیبشناسی جامعی از چالشها و نقاط ضعف برنامهریزی توسعه از منظر توسعه متوازن و منطقهای انجام گیرد و پژوهشهای انجامگرفته در این زمینه در قالب منظمی ارائه شود کما اینکه پژوهشهای انجامشده تاکنون، اغلب با دامنه محدود و عدم توجه به جمیع ابعاد این مسئله انجامگرفته است. در این مقاله، ابتدا تجربه نزدیک به 70 سال برنامهریزی توسعه در ایران از حیث توجه به مسئله توسعه متوازن و منطقهای مورد بررسی قرارگرفته است و به بررسی نقاط ضعف و قوت برنامههای توسعه بعد از انقلاب در مورد توسعه متوازن و منطقهای پرداخته است. این مقاله سپس به آسیبشناسی جامعی از چالشهای موجود در راه توسعه متوازن منطقهای در کشور برحسب درجه اهمیت و اثرگذاری پرداخته و سعی کرده است با جمعآوری و ترکیب اطلاعات از پژوهشهای پیشین و با نظمدهی به ابعاد مختلف چالشها و نقاط ضعف در سه سطح پیشنیازهای برنامهریزی، فرایند برنامهریزی و محتوای برنامهها، مخاطبان را در درک و رفع آنها یاری کند. دستهبندی منظم چالشها نشان میدهد که وجود چالش مفهومی نسبت به توسعه متوازن، مشکل تعریف منطقه، تخصیص منابع مالی و نظام برنامهریزی متمرکز از جمله مهمترین نقاط ضعف در فرایند توسعه متوازن در کشور است. |
|
واژههای کلیدی: توسعه منطقهای، توسعه متوازن، آمایش سرزمین، برنامههای توسعه |
|
متن کامل [PDF 808 kb]
(1986 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
|
|
|
|